10th pass women महिला सक्षमीकरण हा आजच्या काळातील एक महत्त्वाचा विषय आहे. देशभरात विविध राज्य सरकारे महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनासाठी विविध योजना राबवत आहेत. महाराष्ट्रातील मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेपासून ते हरियाणातील बीमा सखी योजनेपर्यंत, प्रत्येक योजनेचा उद्देश महिलांना सक्षम करणे हाच आहे. या लेखात आपण हरियाणाच्या पानिपत येथे सुरू करण्यात आलेल्या बीमा सखी योजनेबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
बीमा सखी योजना: एक नवीन दिशा
बीमा सखी योजना ही महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनासाठी एक क्रांतिकारी पाऊल मानली जात आहे. या योजनेचे वैशिष्ट्य म्हणजे महिलांना एलआयसी एजंट बनण्यासाठी विशेष प्रशिक्षण देण्यात येणार आहे. या माध्यमातून त्यांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी मिळणार आहे. सरकारने या योजनेअंतर्गत महिलांना आर्थिक सहाय्य देण्याचीही तरतूद केली आहे.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये
- तीन वर्षांचे विशेष प्रशिक्षण: या योजनेअंतर्गत महिलांना तीन वर्षांचे सखोल प्रशिक्षण दिले जाणार आहे. प्रशिक्षणादरम्यान त्यांना विमा क्षेत्रातील सर्व महत्त्वाच्या पैलूंची माहिती दिली जाईल. हे प्रशिक्षण त्यांना एक यशस्वी विमा सल्लागार बनण्यास मदत करेल.
- आर्थिक सहाय्य: सरकारने या योजनेअंतर्गत टप्प्याटप्प्याने आर्थिक सहाय्य देण्याची योजना आखली आहे:
- पहिल्या वर्षी: प्रति महिना 7,000 रुपये
- दुसऱ्या वर्षी: प्रति महिना 6,000 रुपये
- तिसऱ्या वर्षी: प्रति महिना 5,000 रुपये याशिवाय, महिलांना त्यांच्या कामगिरीवर आधारित कमिशनही मिळेल.
पात्रता
या योजनेत सहभागी होण्यासाठी काही महत्त्वाचे निकष ठेवण्यात आले आहेत:
- शैक्षणिक पात्रता: किमान दहावी उत्तीर्ण
- वयोमर्यादा: 18 ते 70 वर्षे
योजनेचे महत्त्व आणि परिणाम
- आर्थिक स्वावलंबन: बीमा सखी योजना महिलांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनवण्यास मदत करेल. नियमित मासिक उत्पन्नासोबतच कमिशनच्या माध्यमातून अतिरिक्त उत्पन्न मिळवण्याची संधी त्यांना मिळेल.
- व्यावसायिक विकास: या योजनेमुळे महिलांना विमा क्षेत्रात करिअर करण्याची संधी मिळेल. तीन वर्षांच्या प्रशिक्षणामुळे त्या या क्षेत्रातील तज्ज्ञ बनू शकतील.
- सामाजिक सक्षमीकरण: आर्थिक स्वावलंबनामुळे महिलांचा आत्मविश्वास वाढेल आणि त्या समाजात एक महत्त्वाची भूमिका बजावू शकतील.
- कुटुंब विकास: महिलांच्या उत्पन्नामुळे कुटुंबाचे एकूण उत्पन्न वाढेल, ज्यामुळे कुटुंबाचा जीवनस्तर सुधारेल.
बीमा सखी योजना ही केवळ रोजगाराची संधी नाही, तर ती महिलांना उद्योजक बनण्याची संधी देते. प्रशिक्षण काळात मिळणारे ज्ञान आणि अनुभव त्यांना भविष्यात स्वतःचे विमा सल्लागार केंद्र सुरू करण्यास मदत करू शकतो.
बीमा सखी योजना ही महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेले एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. या योजनेमुळे महिलांना न केवळ आर्थिक स्वातंत्र्य मिळेल, तर त्या एक व्यावसायिक करिअरही घडवू शकतील. शिक्षण, प्रशिक्षण आणि आर्थिक सहाय्य यांच्या एकत्रित प्रभावातून महिला सक्षमीकरणाचे ध्येय साध्य होऊ शकेल. अशा योजनांमुळे भारतातील महिलांचे सामाजिक आणि आर्थिक स्थान निश्चितच बळकट होईल.
हरियाणा सरकारची ही पुढाकार अन्य राज्यांसाठीही एक आदर्श ठरू शकतो. महिला सक्षमीकरणासाठी अशा प्रकारच्या योजना देशभरात राबवल्या गेल्यास, त्याचा सकारात्मक परिणाम समाज विकासावर होईल.