call this number महाराष्ट्र राज्यात महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी अनेक योजना राबवल्या जात आहेत. त्यापैकी ‘लाडकी बहिन योजना’ ही एक महत्त्वाची योजना ठरली आहे. या योजनेने राज्यातील लाखो महिलांच्या जीवनात आर्थिक स्थिरता आणण्याचा प्रयत्न केला आहे. विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि गरीब कुटुंबातील महिलांसाठी ही योजना वरदान ठरली आहे.
लाडकी बहिन योजनेची सुरुवात जुलै 2024 मध्ये करण्यात आली. या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट महिलांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनवणे आणि त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवण्यास मदत करणे हे आहे. योजनेअंतर्गत, राज्य सरकारकडून 18 ते 65 वर्षे वयोगटातील महिलांना दरमहा 1500 रुपयांची थेट आर्थिक मदत दिली जाते. ही रक्कम थेट लाभार्थी महिलांच्या बँक खात्यात जमा केली जाते, ज्यामुळे पारदर्शकता राखली जाते आणि मध्यस्थांची गरज पडत नाही.
योजनेच्या अंमलबजावणीमध्ये सरकारने काही महत्त्वाचे निर्णय घेतले आहेत. ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर 2024 मध्ये सरकारने लाभार्थी महिलांना अग्रिम स्वरूपात रक्कम वितरित केली. या निर्णयामुळे महिलांना त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवण्यास मदत झाली. विशेष म्हणजे, निवडणुकीच्या प्रचारादरम्यान महायुती सरकारने या योजनेअंतर्गत मिळणारी रक्कम 1500 रुपयांवरून 2100 रुपये करण्याचे आश्वासन दिले आहे. हे आश्वासन पूर्ण झाल्यास महिलांना आणखी मोठा आर्थिक आधार मिळेल.
महायुती सरकारच्या विजयानंतर महिलांमध्ये या योजनेच्या भविष्याबद्दल उत्सुकता निर्माण झाली आहे. विशेषतः डिसेंबर 2024 च्या हप्त्याबद्दल महिलांमध्ये प्रचंड उत्सुकता आहे. अर्थतज्ज्ञ आणि विश्लेषकांच्या मते, सरकार मकर संक्रांतीच्या आधी हा हप्ता वितरित करू शकते. या निर्णयामागे सण-उत्सवांच्या काळात महिलांना आर्थिक मदत उपलब्ध व्हावी, हा विचार असू शकतो.
या योजनेचा सर्वांगीण विचार केल्यास, ती केवळ आर्थिक मदत देणारी योजना नाही तर महिलांच्या सक्षमीकरणाचे एक प्रभावी माध्यम आहे. नियमित मिळणाऱ्या या रकमेमुळे महिला त्यांच्या कुटुंबाच्या आर्थिक नियोजनात अधिक सक्रिय भूमिका बजावू शकतात. शिवाय, या रकमेचा वापर त्या स्वतःच्या शिक्षण, आरोग्य किंवा छोट्या व्यवसायासाठी करू शकतात.
सरकारने या योजनेच्या सुरळीत अंमलबजावणीसाठी विशेष यंत्रणा उभी केली आहे. त्यातील महत्त्वाचा भाग म्हणजे हेल्पलाइन नंबर 181. या हेल्पलाइनवर महिला त्यांच्या अडचणी किंवा तक्रारी नोंदवू शकतात. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या महिलेच्या खात्यात हप्ता जमा झाला नसेल, तर तिला या नंबरवर संपर्क साधून मदत मिळू शकते. या सेवेमुळे योजनेची अंमलबजावणी अधिक पारदर्शक आणि प्रभावी झाली आहे.
लाडकी बहिन योजनेचा सर्वात महत्त्वाचा पैलू म्हणजे तिचा दीर्घकालीन प्रभाव. या योजनेमुळे महिलांना नियमित उत्पन्नाचा स्रोत मिळाला आहे, जो त्यांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याचा पाया बनू शकतो. शिवाय, या योजनेमुळे महिलांमध्ये आत्मविश्वास वाढला आहे आणि त्या कुटुंबातील महत्त्वाच्या निर्णयप्रक्रियेत सहभागी होऊ शकतात.
महायुती सरकारच्या विजयानंतर या योजनेबद्दल नवीन अपेक्षा निर्माण झाल्या आहेत. विशेषतः हप्त्याची रक्कम वाढवण्याच्या आश्वासनामुळे महिलांमध्ये उत्साह आहे. तथापि, सध्याच्या 1500 रुपयांच्या हप्त्यासाठीही महिला आतुरतेने वाट पाहत आहेत. कारण या रकमेचा उपयोग त्या त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवण्यासाठी करतात.
या योजनेचा भविष्यातील विस्तार आणि विकास महत्त्वाचा ठरणार आहे. सरकारने दिलेल्या आश्वासनानुसार हप्त्याची रक्कम वाढवली गेल्यास, त्याचा महिलांच्या जीवनमानावर सकारात्मक परिणाम होईल. शिवाय, या योजनेच्या माध्यमातून महिला बचत गट, स्वयंसहाय्यता गट यांसारख्या उपक्रमांना चालना मिळू शकते.
निष्कर्षात असे म्हणता येईल की, लाडकी बहिन योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांच्या सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेले एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. या योजनेच्या माध्यमातून महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळत आहे आणि त्या स्वतःच्या पायावर उभ्या राहण्यास सक्षम होत आहेत.