भारतासारख्या कृषी प्रधान देशात शेतकऱ्यांच्या विकासासाठी वीज पुरवठा हा एक महत्त्वाचा घटक आहे. विशेषतः महाराष्ट्रात, जिथे शेती पाणी पुरवठ्यावर अवलंबून असते, सौर कृषी पंप योजना हे एक अत्यंत महत्त्वाचे आणि क्रांतिकारक पाऊल ठरत आहे. सन 2015 पासून राज्य शासनाने या दिशेने महत्त्वपूर्ण पावले उचलली असून विविध योजनांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना आर्थिक व पर्यावरणपूरक लाभ देण्याचा प्रयत्न केला आहे.
योजनांचा इतिहास
महाराष्ट्र शासनाने सौर कृषी पंप योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी विविध टप्प्यांमधून महत्त्वपूर्ण योजना राबविल्या. अटल सौर कृषी पंप योजना, मुख्यमंत्री सौर कृषी पंप योजना आणि कुसुम सोलर पंप योजना या काही प्रमुख योजना होत्या. या सर्व योजनांचे एकच ध्येय होते – शेतकऱ्यांना स्वस्त आणि टिकाऊ ऊर्जा स्रोत उपलब्ध करून देणे.
वर्तमान स्थिती
सध्या प्रधानमंत्री कुसुम घटक-ब योजनेअंतर्गत सौर कृषी पंप बसविण्याचे काम सुरू आहे. राज्यात आतापर्यंत जवळपास 2 लाख 63 हजार 156 सौर कृषी पंप यशस्वीरित्या बसविण्यात आले आहेत. शेतकऱ्यांमधील वाढती मागणी लक्षात घेता शासनाने अधिक लवचिक आणि सुलभ योजना जाहीर केल्या आहेत.
वेंडर निवड प्रक्रिया
योजनेची सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे आता शेतकऱ्यांना स्वतःच्या पसंतीचा सौर पंप कंपनी (वेंडर) निवडण्याचा पर्याय देण्यात आला आहे. या प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि शेतकऱ्यांना स्वातंत्र्य देण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.
वेंडर निवड प्रक्रियेसाठी महावितरणच्या अधिकृत www.mahadiscom.in/solar_MTSKPY पोर्टलवर जाऊन पुढील पायऱ्या पार पाडाव्या लागतात:
- पोर्टलवर लॉगिन करणे
- लाभार्थी सुविधा पर्याय निवडणे
- अर्जाची सद्यस्थिती तपासणे
- वेंडरची यादी पाहणे
- पसंतीच्या वेंडरची निवड करणे
- OTP द्वारे प्रक्रिया पूर्ण करणे
लाभ
सौर कृषी पंप योजनेमागचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे:
- शेतकऱ्यांना स्वस्त आणि विश्वसनीय वीज पुरवठा
- पर्यावरणपूरक ऊर्जा स्रोताचा वापर
- शेतीच्या खर्चात कपात
- वीज बिलातील बचत
काही सावधानता
या योजनेत फसवणूक टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही गोष्टींकडे लक्ष द्यावे:
- केवळ अधिकृत पोर्टलचा वापर करावा
- वेंडरची पार्श्वभूमी व कामगिरी तपासावी
- OTP सुरक्षित ठेवावा
- कोणत्याही अनाधिकृत व्यक्तीस माहिती देऊ नये
महाराष्ट्राची सौर कृषी पंप योजना ही फक्त एक योजना नसून शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाचे व पर्यावरण संरक्षणाचे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. या योजनेतून शेतकरी समाजाला नवीन संधी व आर्थिक स्थैर्य मिळत आहे.
Claude does not have internet access. Links provided may not be accurate or up to date.